Çocuklarda Kıskançlığın Nedenleri;

 1.Yeni Kardeşin Doğumu: Özellikle tek çocuk olarak büyüyen çocuklar, aileye yeni bir kardeş katıldığında kendilerini ikinci planda hissedebilirler. Bu, çocuğun anne-babanın ilgisini kaybetme korkusunu tetikleyebilir ve kıskançlık oluşturur. Yeni kardeşe gösterilen ilgi, kıyafet, oyuncak gibi somut şeylerin paylaşılması gerektiği hissi kıskançlık duygusunu artırabilir.

2.Ebeveynin İlgisinin Azalması: Ebeveynin iş yoğunluğu, yeni bir bebekle ilgilenmek, taşınma gibi yaşam değişiklikleri çocukta ihmal edilme duygusunu doğurabilir. Çocuk, kendisine yeterince zaman ayrılmadığını düşündüğünde kıskançlık gösterebilir.

3.Ebeveynler Arası Denge Sorunları: Bazı durumlarda çocuk, anne ya da babasının diğer kardeşi daha çok sevdiğini ya da ona daha fazla zaman ayırdığını düşünebilir. Bu algı, aile içinde rekabet yaratabilir ve çocuk bu durumu kıskançlık olarak dışa vurabilir.

4.Başarı Kıyaslamaları: Ebeveynlerin ya da çevrenin çocuğu diğer kardeşleriyle ya da arkadaşlarıyla kıyaslaması, çocuğun kendini yetersiz hissetmesine ve kıskançlık geliştirmesine neden olabilir. Akademik başarı, sosyal yetenekler ya da dış görünüş gibi konular bu kıyaslamalara neden olabilir.

 Kıskançlığın Belirtileri

Kıskançlık her çocukta farklı şekillerde kendini gösterebilir. Ancak yaygın belirtiler şunlardır:

• Davranışsal Geri Dönüşler: Özellikle yeni bir kardeşin doğumu sonrası, büyük çocukların bebeksi davranışlar sergilemeye başlaması yaygındır. Alt ıslatma, parmak emme, konuşma gerilemesi gibi davranışlar görülür.
• Dikkat Çekme Çabaları: Çocuk, negatif davranışlar sergileyerek dikkat çekmeye çalışabilir. Örneğin, aşırı inatçılık, öfke nöbetleri ya da söz dinlememe kıskançlıkla bağlantılı olabilir.
• Kardeşine Zarar Verme Eğilimleri: Kıskançlığın aşırı olduğu durumlarda, çocuk kardeşine karşı fiziksel ya da sözlü saldırganlık gösterebilir. Oyuncaklarını alarak ya da kardeşine zarar vererek duygusal boşalım yaşamak isteyebilir.
• Sosyal İçedönüklük: Çocuk, arkadaşlarıyla ya da ailesiyle iletişim kurmaktan kaçınabilir. Kendini dışlanmış ya da sevilmiyor gibi hissederek içine kapanabilir.

Kıskançlığı Yönetmek İçin Stratejiler

1.Hazırlık Süreci: Özellikle yeni bir kardeş dünyaya gelecekse, bu süreç önceden dikkatli bir şekilde yönetilmelidir. Çocuğunuzla bebek hakkında konuşun, onu sürece dahil edin ve hazırlık aşamalarında (örneğin, bebek odasının hazırlanması gibi) ona görev verin. Kendini sürecin bir parçası olarak hissetmesi önemlidir.

2.Birebir Zaman Planlayın: Her çocuğa ayrı zaman ayırmak, onun özel olduğunu hissetmesini sağlar. Özellikle yeni bir kardeş geldiğinde, büyük çocuklarla birebir vakit geçirmek önemlidir. Onunla sadece ona özel zamanlar geçirmek, güvenini pekiştirir.

3.Duyguları Kabul Edin ve Anlayış Gösterin: Çocuklar, kıskandıklarını ifade edemeyebilirler. Bu yüzden onların duygularını anlamaya çalışın ve dile getirmeleri için fırsat tanıyın. “Kardeşinin ilgimizi çektiğini fark ettiğini biliyorum ama seni çok seviyoruz” gibi cümlelerle duygularını anlamalarını sağlayabilirsiniz.

4.Empatiyi Teşvik Edin: Çocuğunuza, kardeşiyle ya da arkadaşlarıyla ilgili empati kurma becerilerini öğretin. Örneğin, küçük kardeşin bakıma ihtiyaç duyduğunu, onun da zamanında böyle bakıldığını anlatmak empati geliştirmelerine yardımcı olabilir.

5.Olumlu Davranışları Pekiştirin: Çocuklar, olumlu davranışlarıyla takdir görmeyi severler. Kardeşiyle oyun oynadığında ya da yardım ettiğinde, ona teşekkür edin ve takdir edin. Bu, olumlu davranışların tekrarlanmasını sağlar.

6.Kıskançlıktan Kaynaklanan Öfke ve Stresi Yönetin: Çocuğunuz kıskançlık nedeniyle öfke ya da stres yaşadığında, ona bu duyguları yönetme yollarını öğretin. Nefes egzersizleri, sakinleşme teknikleri ya da duygusal farkındalık oyunları bu süreçte faydalı olabilir.

7.Özgüveni Destekleyin: Kıskançlık genellikle yetersizlik ve değersizlik duygularından kaynaklanır. Çocuğunuzun güçlü yönlerini vurgulayın ve onun kendine güvenini artırın. Başarılı olduğu konularda ona destek vererek, kendi değerini anlamasına yardımcı olun.

8.Rol Model Olun: Çocuklar, anne babalarının davranışlarını örnek alırlar. Ebeveynlerin kıskançlık gibi olumsuz duygularını nasıl yönettiklerini izlerler. Kendi aranızdaki sağlıklı iletişimi göstererek onlara model olun.

9.Grup İçinde Herkesi Öne Çıkarın: Aile içinde ya da arkadaş ortamlarında, her çocuğa değer verdiğinizi gösterecek etkinlikler düzenleyin. Örneğin, evde herkesin başarılarını kutlamak için küçük törenler yapmak, herkesin kendini özel hissetmesini sağlar.

Kıskançlıkla Sağlıklı Başa Çıkma

Kıskançlık doğal bir duygudur, ancak bu duygunun sağlıklı bir şekilde yönetilmesi gerekir. Ebeveynlerin kıskançlıkla başa çıkarken empati, anlayış ve sabır göstermeleri önemlidir. Ayrıca çocuklar, duygusal gelişim sürecinde desteklenmeli ve kendilerine güven duymaları sağlanmalıdır. Sağlıklı aile içi iletişim ve bireysel değerlerin öne çıkarılması, kıskançlığın zarar verici etkilerini azaltmaya yardımcı olur.

Eğer kıskançlık durumu çocuğunuzun sosyal ve duygusal yaşamını olumsuz etkileyecek seviyeye gelirse, bir çocuk psikoloğundan veya uzman bir danışmandan profesyonel destek almak da etkili bir çözüm olabilir.

Daha detaylı bilgi ve randevu için bize ulaşabilirsiniz.

ZEHRA YILMAZ EĞİTİM VE DANIŞMANLIK